در طول رکود جهانی بعد از سال 2008 متوسط قیمت جهانی خانه ها 10% کاهش یافت و میلیاردها دلار از دارایی های مردم از دست رفت.

محرک وضعیت فعلی اقتصاد که در آن قرار داریم این بار مسکن نیست و کرونا مارا به سوی عمیق ترین رکود از زمان رکود بزرگ سال 1930 سوق می دهد.

قیمت خانه ها در سه ماهه دوم سال 2020 میلادی ( بهار سال 1399 ) در بیشتر کشورهای با درآمد متوسط و پردرآمد افزایش یافته است.

در کشورهای ثروتمند چیزی حدود 5% افزایش قیمت را داشتیم ( نمودار 1) .

در مقیاس جهانی سهام بیشتر شرکت های تولید کننده مسکن با ریزش شدید مواجه شد و تا یک چهارم کاهش یافت اما در حال حاضر مقداری از زیان ها رو پوشش دادند و اوضاع کمی بهبود بخشید.

برخی بازار ها در حال پیشی گرفتن از بازارهای دیگر هستند.

در ماه آگوست ( اواسط تابستان ) قیمت خانه در آلمان 11% بیشتر از سال قبل بود.

رشد سریع قیمت ها در کره جنوبی و مناطقی از چین باعث شد دولت ها محدودیت هایی برای خریداران وضع کند.

در آمریکا رشد قیمت متوسط در بهار 2020 سریع تر از دوره سه ماهه منتهی به بحران مالی سال 2007 شتاب گرفته است.

سه عامل برای این اثر وجود دارد : سیاست های پولی بانک مرکزی آمریکا، سیاست های مالی و رفتار خریداران.

 سیاست های پولی بانک های مرکزی

بانک های مرکزی جهان در سال جاری به طور متوسط نرخ بهره را 2% کاهش دادند و سود بانکی را به صفر نزدیک تر کردند.

این باعث کاهش هزینه وام گرفتن برای مردم شد. آمریکایی ها میتوانند با نرخ سالانه 2.9 درصد وام 30 ساله دریافت کنند.

در حالی که این میزان در ابتدای سال 3.7 درصد بود. مطالعات نشان میدهد با کاهش نرخ سود قیمت مسکن افزایش پیدا میکند.

در این شرایط مردم میتوانند وام های بزرگ بگیرند و مبلغ بازپرداخت آنها نیز نسبت به قبل کاهش یافته.

هم در آمریکا هم در انگلستان وام های رهنی در بالاترین سطح پس از بحران مالی قرار دارند.

البته این مطلب به این معنی نیست که گرفتن وام برای همه آسان شده و در واقع گرفتن وام برای بسیاری سخت شده است.

بانک ها که از تاثیر طولانی مدت ویروس کرونا ترس دارند و شرایط سختی را برای پرداخت وام به مردم قرار داده اند. اکنون 60% قبل بانک ها به مردم وام ارائه می کنند.

سیاست های مالی

عامل دوم که از اهمیت بیشتری برای این اوضاع متشنج برخوردار است.

در حالت عادی رکود مردم مثل قبل درآمد ندارند و شغل های خود را از دست میدهند، به همین دلیل مردمی که با وام خانه های خود را خریده اند خانه های خود را از دست می دهند.

در کشورهای ثروتمند اما اوضاع اینگونه نیست. دولت ها در کشورهای ثروتمند کمک های مالی زیادی به مردم خود کرده اند.

در بهار سال 2020 درآمد خانوار ها در کشور های جی 7 بیش از 100 میلیارد دلار و بیشتر از مبلغ قبل از همه گیری کرونا بود، حتی با وجود از بین رفتن میلیون ها شغل.

از اقدامات دیگر کشورها میتوان به اسپانیا اشاره کرد. اسپانیا به وام گیرندگان اجازه داد بازپرداخت وام های خود را به حالت تعلیق درآورند.

هلند به طور موقت سلب مالکیت مسکن به دلیل بدهی را ممنوع کرد.

انگلستان هم مصادره ملک های مردم را به دلیل بدهی بیش از 93% کاهش داد.

در آمریکا هم سلب مالکیت به کمترین مقدار خود از سال 1984 رسید.

رفتار خریداران

در سال 2019 به طور متوسط خانوار 19% درآمد خود را به مسکن اختصاص دادند.

چیزی که مشخص است مردم در بیشتر شهرها در صدد افزایش متراژ خانه های خود هستند و شواهدی وجود دارد که نشان میدهد تمایل مردم به زندگی در حاشیه شهرها بیشتر از قبل شده است.

داده های اطلاعاتی Zillow نشان میدهد قیمت مسکن در حواشی شهرها با همان درصد رشد مرکز شهر در حال افزایش است.

در انگلستان هم قیمت خانه ها 4% و قیمت آپارتمان ها حدود 1% رشد داشته است.

آیا قیمت مسکن به روند صعودی خود ادامه میدهد ؟

دولت ها به آرامی برنامه های نجات اقتصاد خود را اجرایی میکنند ولی هیچکس نمیداند در پایان چه اتفاقی خواهد افتاد.

سطح بالای عدم اطمینان اقتصادی مانع سرمایه گذاری می شود. در آمریکا از زمان شیوع کرونا ساخت مسکن 17% کاهش یافته است.

تجربه آخرین رکود اقتصادی نشان می دهد که حتی در صورت بهبود اقتصاد ساخت و ساز عقب است.

رکود پیش رو ممکن است بیش از رکودهای قبلی به طول بیانجامد.

منبع : Economist

ترجمه : علیرضا بهرامی