مدیریت اطلاعات سیستم (MIS) چیست؟

امروز یک مقاله درباره MIS خوندم که جزو اولین طرح هایی بود که خودم روی این موضوع کار کردم. و موضوع بسیار مهمی هست. که دوست داشتم برای شما هم قرار بدم مطالعه کنید.

البته این مقاله نیاز به یک سری موارد اضافه داشت. که خودم در همین بخش اول این پست براتون مینویسم. و بخش دوم رو هم اختصاص میدم به مقاله عباس رنجبر درباره مدیریت اطلاعات سیستم.

بخش اول :

مدیریت اطلاعات سیستم در واقع به این مفهوم است که سرعت گردش اطلاعات و دقیق و جامع بودن اطلاعات را در سازمان یا شرکت شما بالا میبرد.

یک مدیر خوب مدیری است که تصمیم های درست و به هنگام بگیرد. لازمه این که تصمیمی درست بگیرید دقیق و کامل بودن اطلاعات است.

و لازمه تصمیم به موقع هم بالا بودن سرعت گردش اطلاعات در سیستمی که شما آن را رهبری میکنید است.

مطمئنا اگر شما صاحب شرکتی باشید یا در شرکتی کار کنید. دیده اید که برای فرآیند های مختلف شرکت نیاز به کلی کاغذ بازی است.

به عنوان مثال: اگر نامه ای مهم به شرکت شما فرستاده شود. تا نامه مراحل مختلف را طی کند و به دبیرخانه برسد. و بعد دبیرخانه پس از بررسی آن را به فلان مسئول بدهد.

و فلان مسئول آن را به مدیر مربوطه ارجاع دهد و امضاهای مختلف پای آن زده شود تا در نهایت به دست مدیر عامل برسد پروسه ای زمان بر است.

ولی با مدیریت اطلاعات سیستم شما میتوانید به عنوان مثال ایمیلی را دریافت کردید مستقیم به دبیرخانه برود.

و دبیرخانه هم با کلیک بر روی چند دکمه کیبرد آن را به مسئولان و مدیران برساند. و حتی در صورت نبود مدیران هم از طریق اینترنت مسئول یا مدیر مربوطه میتواند اطلاعات را کنترل کند و پاسخ دهد که این میشود همان بالا رفتن سرعت گردش اطلاعات در سیستم.

همچنین شما باید در نظر داشته باشید در سیستم قدیمی در صورت نبود یکی از این زنجیره ها در شرکت ممکن است زمان زیادی را از دست بدهید .

برای دقیق بودن اطلاعات هم باید در ابتدا بررسی کرد نیاز های شرکت شما چیست و به چه اطلاعاتی نیاز دارید.

مدیریت اطلاعات سیستم در نهایت باید به بخشی ختم شود که همه اطلاعات فیلتر شده مورد نیاز شرکت را در یک مرکز تحت کنترل مدیر شرکت جمع آوری کرد. به این مرکز اصطلاحا داشبورد مدیریتی ( Dashboard ) گفته میشود .

داشبورد مدیریتی چیست ؟داشبوردها به طور کلی به سه دسته تقسیم می شوند:

  • استراتژیک (Strategic Dashboard):
  •  داشبوردهای استراتژیک، غالباً به منظور مقایسه وضعیت سازمان با اهداف استراتژیک مورد استفاده قرار می گیرند. این داشبوردها، امکانبازبینی کلی و سریع از وضعیت کنونی سازمان را فراهم کرده.
  • و به مدیران برای تصمیم گیری های اجرایی، مانند تنظیم اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت کمک شایانی می کنند. این داشبوردها با استفاده از اطلاعات دوره ای تهیه می شوند.
  • تحلیلی (Analytic Dashboard):
  •  داشبوردهای تحلیلی، همانطور که از نامشان مشخص است، با آنالیز اطلاعات مدیر را در اتخاذ تصمیم یاری می نمایند. این داشبوردها، شاملبازبینی و مقایسه اطلاعات سنواتی و ارزیابی عملکرد سازمان می باشند. با در اختیار داشتن یک داشبورد تحلیلی،مدیر به آسانی، درکی صحیح از وضع موجود و دلایل آن را در اختیار خواهد داشت.
  • به عنوان مثال: با استفاده از یک داشبورد تحلیلی می توان مشخص کرد که چرا اهداف واحد فروش محقق نگردیده. چه مسائلی دستیابی به این هدف را ناممکن نموده است و …
  • داشبوردهای عملیاتی (Operational Dashboard)
  • داشبوردهای عملیاتی، به پایش کارکردهای حیاتی سازمان، پرداخته و این امکان را برای مدیران فراهم می کنند تا از وضعیت چنین کارکردهایی در هر لحظه مطلع باشند. این داشبوردها از اطلاعات آماری استفاده نمی کنند. و تحلیل و آنالیزی را بر عهده ندارند. یک داشبورد عملیاتی خوب، در لحظه، سریع و قابل اجرا است. چنین داشبوردهایی بیشتر توسط مدیران بخش های مختلف سازمان استفاده می شوند تا در سطوح اجرایی.
مبحث  MIS در دنیای امروز مسئله بسیار مهمی است که خود من در شرکت آپکوپارس این مباحث رو به صورت یک طرح آماده کرده بودم و موارد مختلف را دسته بندی و نیاز های شرکت رو بررسی کرده بودم.

و در مرحله اول اتوماسیون اداری و نیازهای یک شرکت پیمانکاری برای اتوماسیون اداری را بررسی کردم و طرح رو تکمیل و ارائه دادم که در آینده این طرح رو در سایت قرار میدم. که در صورت تمایل بررسی کنید مواردی که جمع آوری شده بود.در حال حاضر هم روی چند طرح دیگه در حال کار هستیم.

در مقاله ای که از عباس رنجبر در اینترنت دیدم و مطالعه کردم طراحی و اجرای MIS صرفا به کسانی که در این رشته تجربه کار و تجصیلات دارند پرداخته شده بود که لازم دونستم این موضوع رو هم خودم مطرح کنم.که حتما نیاز نیست فردی در تخصص MIS  رو به شرکت بیارید تا این کارو براتون انجام بده.

خود شما هم با توجه به نیاز های شرکت خود میتونید موضوعات رو جمع آوری و به یک فرد که با برنامه نویسی آشنایی دارد بسپارید.

ولی در صورت اینکه همچین فردی که با MIS  آشنایی کامل دارد را برای همکاری انتخاب کنید کار خودتونو راحت تر کردید.

در ادامه مطلب همین نوشته میتونید مقاله عباس رنجر رو هم مطالعه کنید. با تشکر از ایشون برای نگارش این مقاله و موضوع پر اهمیت در شرکت ها.


بخش دوم :

مدیریت اطلاعات سیستم (MIS)

سیستم اطلاعات مدیریت (MIS) درواقع کاربرد تکنولوژی اطلاعات است در پشتیبانی از فعالیتهای تجاری.

چرا که تجارت روز به روز متحول می‌گردد و در این میان همواره افرادی با قدرت تحلیل بالا و زاویه دید و پیشینه تجاری مورد نیاز هستند تا فرایندهای تجاری را بارورتر کنند.

از این رو دانش آموختگان این رشته تحصیلی (Management Information Systems) نیاز دارند تا بیاموزند که چگونه نیازمندیهای اطلاعاتی یک سازمان را تحلیل کنند.

و سپس در صدد طراحی یک سیستم مدیریت امور، مبتنی بر کامپیوتر، در جهت رفع نیازمندیهای تحلیل شده برآیند، و در نهایت پیاده سازی و فرایند عملیاتی سازی سیستم طراحی شده را راهبری نمایند.  

به منظور برنامه ریزی و توسعه یک سیستم اطلاعاتی که پاسخگوی نیازمندی‌های کاربران باشد،یک متخصص MIS بایستی با ساختار سازمانی، اهداف تجاری، عملیات بازرگانی (شامل روالهای کاری و چرخش اطلاعات میان پروسه‌ها) و با چگونگی برقراری ارتباط موثر با کاربران آشنا بوده و بداند چگونه سیستمی‌طراحی کند که فعالیتهای کاربر را تحت پوشش قرار دهد.

همچنین متخصصین MIS بایستی همواره در زمینه تکنولوژی‌های اطلاعاتی به روز بوده، صاحب توانمندیهای پایه ای تکنیکی باشد تا بتوانند در انتخاب تکنولوژی مناسب در جهت پیاده سازی سیستم کامپیوتری مورد نیاز تصمیم بگیرند.

بدین منظور است که که رشته تحصیلی MIS ترکیبی است از دروس کامپیوتری و تجاری.

از آنجایی که عدم موفقیت بسیاری از سیستمهای اطلاعاتی مبتنی بر کامپیوتر در واقع به دلیل موارد تکنیکی و فنی نیست و ریشه در عدم توانایی افراد در طراحی و استفاده مناسب از سیستمها دارد، لذا افزایش درخواست برای دانش آموختگان و فارغ التحصیلان این رشته انتظار می‌رود.

یک فارغ التحصیل موفق رشته MIS باید قادر باشد:

 یک برنامه کاربردی تجاری را در یک محیط برنامه نویسی شی گرا مانند زبان ویژوال بیسیک و یا محیط‌های مشابه ایجاد کند که شامل طراحی واسط کاربری, بکارگیری کنترل‌ها، برنامه نویسی و عیب یابی سیستم می‌شود.

 تکنیکهای مدلسازی داده مانند نرمال سازی و دیاگرام موجودیت‌ها و روابط (ERD) را در جهت ایجاد یک مدل پایگاه داده‌ها بکار گیرد.

 مدل ایجاد شده را در یک سیستم مدیریت پایگاه داده‌ها مانند SQL یا Access پیاده سازی کند که شامل ایجاد جداول، برقراری روابط محدود کننده و یکپارچه سازی اطلاعات، ایجاد view ها و فرمها و گزارشها با استفاده از اطلاعات پایگاه داده است.

 روشهای تحلیل و طراحی سیستم مناسب را انتخاب نموده و آنها را در جهت ایجاد یک طراحی سیستم برای یک پروسه تجاری اعمال کند. که شامل برنامه ریزی توسعه سیستم, تهیه نیازمندی‌های سیستم و مدلسازی داده‌ها و روال‌ها است.

ـ از آخرین محصولات و ابزارهای تولید نرم افزار بعنوان ابزار پروتوتایپینگ در جریان توسعه سیستم بهره ببرد.

● مدیریت سیستم‌های اطلاعاتی در مقابل مهندسی نرم افزار (علوم کامپیوتر)

مدیریت سیستم‌های اطلاعاتی و مهندسی نرم افزار تا حدودی شبیه هستند. آن هم از این نظر که دغدغه هردو استفاده از کامپیوتر در جهت حل مسائل است. اما تفاوتهای مشخصی بین این دو زمینه وجود دارد.

 مدیریت سیستمهای اطلاعاتی (MIS)

رشته تحصیلی مدیریت سیستمهای اطلاعاتی در واقع برای آنانی است که علاقه شدیدی به کامپیوتر و تجارت دارند.

وظیفه یک متخصص MIS کمک به یک سازمان است تا بتواند از سرمایه گذاری در تجهیزات و نیروی انسانی و فرایند‌های تجاری حداکثر سود را کسب کند.

این فرآیند تجاری ممکن است شامل برنامه ریزی و توسعه یک سیستم کامپیوتری جدید یا تعبیه و اعمال روشهای نوین به منظور توانمندسازی منابع سیستمهای موجود و افزایش کاربری آنها باشد.

یکی از المان های بسیار مهم در زمینه کاری یک متخصص MIS توانایی تحلیل نیازمندیها است. که شامل مصاحبه با مشتریان به منظور تعیین اهداف سازمانی می باشد.

با تعیین اهداف است که یک متخصص MIS قادر خواهد بود، برآوردی از سخت افزار و نرم افزار لازم جهت نیل به آن اهداف را ارائه دهد.

این فرد فرم‌های مشخصات، دیاگرام فعالیتها و جداول سازمانی برنامه نویسان کامپیوتری و … را تهیه می‌کند. تا بدانوسیله بتواند امور جاری را پیگیری نموده و در جهت خطایابی و رفع مشکلات سیستم با آنها همکاری نماید.

متخصصین MIS فرآیندهای تست نرم افزار را مدیریت کرده و از عملکرد صحیح آن طبق الگوهای برنامه ریزی شده اطمینان حاصل می‌کنند.

یک دانش آموخته رشته MISبواسطه تعامل نزدیکی که با بحث مدیریت دارد. بخش قابل توجهی از مفاهیم درسی اش حول محور کار تیمی، رهبری، مدیریت پروژه، خدمات مشتریان و تئوری‌های تجاری پایه می‌باشد. که یک مدیر حرفه ای سیستم‌های اطلاعاتی را از یک متخصص علوم کامپیوتر (مهندس نرم افزار) تفکیک می‌کند.

 علوم کامپیوتر (مهندسی نرم افزار)

علوم کامپیوتر (و یا مهندسی نرم افزار) رشته ای است که با هدف فهم و طراحی کامپیوتر‌ها و پروسه‌های محاسباتی بوجود آمده است.

در حال حاضر این رشته بر پیدا کردن راههای بهتر نوشتن نرم افزارهای تکنیکی. مانند: سیستم عاملها و واسط‌های کاربری برنامه‌های کاربردی و پروتوکلهای شبکه تمرکز دارد.

برخی مباحث بسیار دشوار رشته مهندسی نرم افزار مباحث نظری هستند. مانند الگوریتمها, متدولوژی برنامه نویسی, زبانهای برنامه نویسی, مهندسی نرم افزار و هوش مصنوعی و…

بطور خاص دغدغه اصلی این رشته، بهینه سازی توانمندی‌های سخت افزاری و دیگر فناوری‌ها از طریق نرم افزار است.

هرچند برخی مهندسین نرم افزار نیز بعد از فارغ التحصیلی در مشاغل مشابه متخصصین MIS مشغول می‌شوند.

در صورتی که علاقه مند هستند بیشتر در زمینه‌های تکنیکی و محاسباتی که تعامل زیادی با بحثهای تجاری و متخصصین این امر ندارد مشغول باشند.

 چشم انداز کاری MIS :

طبق سند چشم انداز مشاغل سالهای ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ میلادی. انتظار می رود استخدام متخصصین فن آوری رشد بسیار سریعتری نسبت به نرخ رشد متوسط داشته باشد.

چرا که تکنولوژی در حال پیچیده تر شدن است و سازمانها در حال اتخاذ و اجرا کردن این تکنولوژیها هستند. انتظار می‌رود این شغل (متخصص MIS) در میان بیست مورد اول لیست درجه بندی مشاغل جدید، از نظر ایجاد تعداد موقعیت شغلی، در یک دوره از سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۸ قرار بگیرد.

چرا که کارفرماها بدنبال جذب متخصصینی هستند که می‌توانند توانایی‌های تکنیکی و فنی را با توانمندی‌های تجاری و مهارت ارتباط و درک متقابل بیامیزند. و از این رو فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی رشته MIS از دورنمای مطلوب اشتغال باید لذت ببرند.