هر اقتصادی، چه کلان و چه خرد، تحت تأثیر روند های مختلفی قرار دارد که اغلب با نام “چرخههای بازار” یا ” روند های بازار مسکن ” شناخته میشوند. درک این چرخهها و تحلیل آنها از جزو کلیدیترین مباحث در علم اقتصاد است.
در تحلیل بازارها و چرخههای اقتصادی، نقطهی نگرانی اصلی برای تصمیمگیران سیاستهای اقتصادی، این است که چگونه میتوانند رشد پایدار را ترویج کنند و در عین حال از فازهای افراطی و رکود جلوگیری کنند. درک چرخههای بازار و تاثیرات آنها بر اقتصاد ملی، از جمله مسائلی است که هر کارشناس اقتصادی باید با آن آشنا باشد.
بازار مسکن، همچون سایر بازارها، تحت تأثیر چرخههای اقتصادی قرار میگیرد. تغییرات در فازهای مختلف چرخههای اقتصادی، از رشد تا رکود، میتواند به شکل چشمگیری تأثیر گذار بر تقاضا و پیشنهاد در بازار مسکن باشد.
-
فاز رشد (Expansion):
در این مرحله، تولید کلی کشور (GDP) افزایش مییابد. اشتغال پذیری بالا میرود، سرمایهگذاریها افزایش مییابد و به نظر میرسد که اقتصاد در حال رشد است. افزایش تقاضا ممکن است باعث شود نرخ بهره به تدریج افزایش یابد.
در فاز رشد اقتصادی، افزایش درآمدهای خانوارها و اشتغال پذیری میتواند باعث افزایش تقاضا برای خرید مسکن شود. همچنین، افزایش اعتماد به نفس مصرفکنندگان و تمایل برای سرمایهگذاری در داراییهای جامد مثل مسکن، ممکن است در این دوره شاهد شویم. همزمان، نرخ بهرههای کم، که معمولاً در این دوره مشاهده میشوند، میتوانند تسهیلات خرید مسکن را ارزانتر و در دسترستر کنند.
-
فاز بلوغ (Boom):
در این فاز، تولید کلی کشور به اوج خود میرسد. اشتغال به حداکثر ممکن میرسد، و تقاضا برای کالاها و خدمات بسیار بالا میشود. قیمتها به سرعت افزایش مییابند و احتمال ورود به فاز افراطی وجود دارد.
با ورود به فاز بلوغ و افراطی اقتصاد، بازار مسکن ممکن است به حالت اشباع برسد. قیمتهای مسکن به اوج خود میرسند و سرمایهگذاری در مسکن بیش از پیش به معنای ریسک میشود. در این زمان، خریداران جدید ممکن است از ورود به بازار خودداری کنند، در حالی که بسیاری از سرمایهگذاران تصمیم به فروش داراییهای خود و کاهش ریسک میگیرند.
-
فاز تباطل (Contraction):
بعد از فاز بلوغ، تولید کلی کشور شروع به کاهش میکند. اشتغال پذیری کاهش یافته و تقاضا برای کالاها و خدمات کاهش مییابد. نرخ بهره و تورم ممکن است به تدریج کاهش یابد.
در فاز تباطل و رکود، با کاهش درآمدها و افزایش بیکاری، تقاضا برای مسکن به شدت کاهش مییابد. نرخ بهرهها، با وجود کاهشهای احتمالی توسط بانک مرکزی، ممکن است به دلیل افزایش ریسک پرداخت نشدن تسهیلات بالا بروند. در نتیجه، قیمتهای مسکن ممکن است به شدت کاهش یابند.
-
فاز رکود (Recession):
اگر فاز تباطل ادامه یابد، اقتصاد وارد فاز رکود میشود. این فاز با کاهش شدید در تولید کلی کشور، افزایش بیکاری و کاهش قیمتها همراه است. در بسیاری از موارد، پاسخ دولتها به فاز رکود، تحریکهای مالی و نرخ بهرهی پایین است.
-
فاز تحسن (Recovery):
در این مرحله، اقتصاد شروع به بهبود میکند. اشتغال پذیری شروع به افزایش میکند، تقاضا مجدداً افزایش مییابد و اقتصاد به سمت مرحله رشد حرکت میکند.
در نهایت، درک این تاثیرات چرخههای اقتصادی بر بازار مسکن میتواند به سرمایهگذاران، خریداران و فروشندگان کمک کند تا تصمیمات بهتری بگیرند و از فرصتهای موجود در بازار بهرهبرداری کنند.