عوارض شهرداری یکی از مهمترین منابع درآمدی شهرداریها برای ارائه خدمات شهری مانند نظافت، نوسازی معابر، مدیریت پسماند و بهبود زیرساختهای شهری است. برخلاف تصور برخی افراد که عوارض را با مالیات اشتباه میگیرند، عوارض بهایی است که در ازای خدمات مستقیم ارائهشده توسط شهرداری دریافت میشود. عدم پرداخت بهموقع این عوارض میتواند منجر به جریمه یا حتی قطع خدماتی مانند برق و گاز شود. در این مقاله آموزشی، بهطور جامع به بررسی انواع عوارض شهرداری، روشهای پرداخت حضوری و غیرحضوری، نحوه استفاده از سامانه تهران من، دریافت قبض و فیش عوارض، و استعلام عوارض ملک، پسماند و کسبوپیشه میپردازیم تا با اطلاعات کامل، بتوانید بهراحتی عوارض خود را مدیریت کنید و از حداکثر ورودی گوگل بهرهمند شوید.
عوارض شهرداری چیست؟
عوارض شهرداری، وجوهی است که بر اساس ماده ۵۵ قانون شهرداری (مصوب ۱۳۳۴)، شهرداریها برای ارائه خدماتی مانند ایجاد و نگهداری معابر، نظافت شهری، توسعه زیرساختها، مدیریت پسماند و زیباسازی شهر از شهروندان دریافت میکنند. برخلاف مالیات که به دولت پرداخت میشود، عوارض بهطور مستقیم برای هزینههای خدمات شهری استفاده میشود. شهرداریها موظفاند شهروندان را از میزان و نحوه پرداخت عوارض آگاه کنند و در صورت عدم پرداخت، میتوانند با همکاری مراجع انتظامی و اجرایی، اقدامات قانونی مانند جریمه یا قطع خدمات را اعمال کنند.
انواع عوارض شهرداری
عوارض شهرداری به دستههای مختلفی تقسیم میشود که هر یک هدف خاصی را دنبال میکنند. در ادامه، انواع اصلی عوارض را بررسی میکنیم:
۱. عوارض نوسازی و عمران شهری
این عوارض برای زیباسازی و بهسازی معابر، مانند آسفالت، درختکاری و بهبود زیرساختهای شهری دریافت میشود.
-
ویژگیها:
-
سالانه تعیین و در ابتدای فروردین اعلام میشود.
-
مالکان یک سال فرصت دارند تا آن را پرداخت کنند.
-
عدم پرداخت بهموقع منجر به جریمه میشود.
-
-
مسئولیت پرداخت: بر عهده مالک ملک است.
۲. عوارض مدیریت پسماند (مسکونی و غیرمسکونی)
بر اساس ماده ۸ قانون مدیریت پسماندها (مصوب ۱۳۸۳)، هزینه مدیریت پسماند از تولیدکننده پسماند دریافت میشود.
-
ویژگیها:
-
تعرفه آن توسط شوراهای اسلامی و بر اساس نوع پسماند تعیین میشود.
-
صرف هزینههای جمعآوری و مدیریت پسماند میشود.
-
-
مسئولیت پرداخت: بر عهده فردی است که از ملک استفاده میکند (مالک یا مستأجر)، مگر اینکه در قرارداد توافق دیگری شده باشد.
۳. عوارض خودرو و موتورسیکلت
این عوارض برای بهبود سیستم حملونقل شهری و بهسازی شهر دریافت میشود.
-
ویژگیها:
-
بر اساس ماده ۴۳ قانون مالیات بر ارزش افزوده (۱۳۸۷)، معادل یکهزارم قیمت فروش کارخانه (برای خودروهای داخلی) یا ارزش گمرکی و حقوق ورودی (برای خودروهای وارداتی) محاسبه میشود.
-
شامل عوارض سالانه، عوارض آزادراهی و عوارض طرح ترافیک است.
-
-
مسئولیت پرداخت: بر عهده مالک خودرو یا موتورسیکلت است.
۴. عوارض کسبوپیشه
این عوارض از واحدهای تجاری و صنفی دریافت میشود.
-
ویژگیها:
-
بر اساس ماده ۱۴ قانون نظام صنفی (۱۳۸۲)، پرداخت آن برای افراد صنفی اجباری است.
-
شامل مشاغل خاص مانند پزشکان، مهندسان و سایر حرفههایی با تعرفه شغلی میشود.
-
-
مسئولیت پرداخت: بر عهده صاحب پروانه کسب یا سرقفلی است، حتی اگر مالک ملک نباشد، مگر اینکه در قرارداد توافق دیگری وجود داشته باشد.
-
نکته: مالکان باید هنگام عقد قرارداد با مستأجر، ضمانتهای لازم برای پرداخت این عوارض را دریافت کنند و پیش از تخلیه واحد، قبض پرداختشده را مطالبه کنند.
روشهای پرداخت عوارض شهرداری
شهرداریها روشهای متنوعی برای پرداخت عوارض ارائه کردهاند تا فرآیند برای شهروندان سادهتر شود. این روشها به دو دسته حضوری و غیرحضوری تقسیم میشوند:
پرداخت حضوری
برای افرادی که به روشهای آنلاین دسترسی ندارند، پرداخت حضوری از طریق:
-
خودپردازهای بانکی (با داشتن شناسه قبض و شناسه پرداخت)
-
دفاتر خدمات الکترونیک شهر
-
ادارات درآمد مناطق شهرداری
انجام میشود.
پرداخت غیرحضوری
با گسترش خدمات دیجیتال، پرداخت غیرحضوری به دلیل سهولت و سرعت، محبوبیت زیادی پیدا کرده است. روشهای غیرحضوری شامل:
-
سامانه و اپلیکیشن تهران من: برای پرداخت عوارض خودرو، نوسازی، پسماند و کسبوپیشه.
-
سامانه پیامکی: ارسال کد شناسایی ۱۵ رقمی (واحد مسکونی) یا ۱۲ رقمی (واحد غیرمسکونی) به شماره ۱۳۷۰۰۰۰۰۷۰.
-
سامانه تلفنی: تماس با شماره ۱۳۷.
-
کد دستوری: شمارهگیری #۱۳۷*.
سامانه تهران من: راهکاری جامع برای پرداخت عوارض
سامانه تهران من (به آدرس my.tehran.ir) یکی از پیشرفتهترین ابزارهای دیجیتال شهرداری تهران برای مدیریت پرداختهای شهری است. این سامانه امکانات متعددی مانند پرداخت عوارض، خرید بلیت مترو، شارژ کارت بلیت، مدیریت پارک حاشیهای و خدمات حملونقل را ارائه میدهد. برای استفاده از این سامانه:
-
ثبتنام:
-
به سایت my.tehran.ir مراجعه کنید.
-
روی گزینه “ثبتنام” کلیک کرده و گزینه “شخص حقیقی” را انتخاب کنید.
-
اطلاعات خواستهشده (کد ملی، تاریخ تولد و شماره همراه) را وارد کنید.
-
کد تأیید پیامکشده را در بخش فعالسازی وارد کنید.
-
-
ورود به حساب کاربری:
-
شماره همراه خود را وارد کنید و کد تأیید دریافتی را درج کنید.
-
به پنل کاربری خود دسترسی پیدا خواهید کرد.
-
-
افزودن ملک یا خودرو:
-
برای عوارض خودرو، شماره پلاک و شناسه یکتای خودرو را وارد کنید.
-
برای عوارض ملک، کد شناسایی ۱۵ رقمی (مسکونی) یا ۱۲ رقمی (غیرمسکونی) را ثبت کنید.
-
-
مشاهده و پرداخت عوارض:
-
پس از افزودن ملک یا خودرو، فهرست عوارض نمایش داده میشود.
-
با کلیک روی گزینه “دریافت قبض”، جزئیات (شناسه قبض، شناسه پرداخت، مبلغ و آدرس) را مشاهده کنید.
-
برای پرداخت، گزینه “پرداخت آنلاین” را انتخاب کنید.
-
دریافت قبض عوارض شهرداری
قبضهای عوارض معمولاً در پایان هر سال برای مالکان ارسال میشوند. با این حال، اگر قبض به دست شما نرسید:
-
از طریق سامانه تهران من:
-
به my.tehran.ir مراجعه کنید و پس از ورود، ملک یا خودرو را انتخاب کنید.
-
فهرست عوارض و گزینه دریافت قبض (بهصورت PDF) نمایش داده میشود.
-
-
حضوری: به اداره درآمد شهرداری منطقه یا واحد نوسازی مراجعه کنید.
در صورتی که اطلاعات قبض با مشخصات ملک یا خودرو مطابقت نداشته باشد، با مدارک لازم به اداره شهرداری منطقه مراجعه کنید.
دریافت فیش عوارض نوسازی ملک
عوارض نوسازی یکی از منابع اصلی درآمد شهرداری است و مالکان تا پایان سال فرصت دارند آن را پرداخت کنند. این فیش معمولاً در ماههای پایانی سال ارسال میشود و شامل کد شناسایی ۱۵ رقمی ملک است. اگر فیش دریافت نشد:
-
روش غیرحضوری: از سامانه تهران من یا سایت شهرداری منطقه استفاده کنید.
-
روش حضوری: به واحد نوسازی اداره شهرداری منطقه مراجعه کنید.
استعلام عوارض شهرداری ملک
برای استعلام عوارض ملک (مانند عوارض نوسازی یا پسماند):
-
سامانه تهران من:
-
به my.tehran.ir وارد شوید.
-
از بخش “املاک من”، ملک موردنظر را انتخاب کنید.
-
فهرست عوارض شامل مبلغ، شناسه قبض و تاریخ پرداخت نمایش داده میشود.
-
-
حضوری: به اداره شهرداری منطقه مراجعه کنید.
این روش برای شهرهای دیگر مانند اهواز یا کرج نیز از طریق سایت شهرداری مربوطه قابل انجام است.
استعلام هزینه پسماند شهرداری
هزینه پسماند (مسکونی و غیرمسکونی) نیز از طریق سامانههای شهرداری قابل استعلام است. در تهران:
-
به my.tehran.ir مراجعه کنید.
-
در بخش “املاک من”، عوارض پسماند با عنوان “بهای خدمات مدیریت پسماند مسکونی” نمایش داده میشود.
-
با انتخاب گزینه “پرداخت”، میتوانید بدهی را تسویه کنید.
استعلام عوارض کسبوپیشه
عوارض کسبوپیشه از واحدهای صنفی و مشاغل خاص دریافت میشود. برای استعلام:
-
به سایت شهرداری منطقه (مانند my.tehran.ir برای تهران یا سایت شهرداری مشهد) مراجعه کنید.
-
در بخش مربوطه، اطلاعات واحد صنفی را وارد کنید تا فهرست عوارض نمایش داده شود.
-
مالکان باید از مستأجران قبض پرداختشده را مطالبه کنند تا از مشکلات قانونی جلوگیری شود.
نکات کلیدی در پرداخت عوارض شهرداری
-
پرداخت بهموقع: برای اجتناب از جریمه، عوارض را تا پایان مهلت مقرر پرداخت کنید.
-
تخفیفات: در برخی موارد، پرداخت زودهنگام (مانند عوارض نوسازی) شامل تخفیف میشود.
-
استفاده از منابع رسمی: برای پرداخت و استعلام، فقط از سایتها و اپلیکیشنهای رسمی مانند تهران من استفاده کنید.
-
بررسی قراردادها: در مورد عوارض پسماند و کسبوپیشه، توافقات مالک و مستأجر را در قرارداد مشخص کنید.
نتیجهگیری
پرداخت عوارض شهرداری نهتنها یک وظیفه قانونی است، بلکه به بهبود خدمات شهری مانند نظافت، حملونقل و زیباسازی شهر کمک میکند. با استفاده از روشهای حضوری و غیرحضوری، بهویژه سامانه و اپلیکیشن تهران من، میتوانید بهراحتی عوارض نوسازی، پسماند، خودرو و کسبوپیشه را استعلام و پرداخت کنید. این ابزارهای دیجیتال فرآیند را سریعتر و شفافتر کردهاند. برای مدیریت بهتر عوارض خود، حتماً از منابع رسمی استفاده کنید و در صورت بروز مشکل، با اداره شهرداری منطقه یا پشتیبانی سامانه تماس بگیرید.
برای استعلام و پرداخت عوارض شهرداری، به لینک زیر مراجعه کنید:
https://pishkhan24.com/avarezmelk/